Phanh tang trống là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Phanh tang trống là gì?

Phanh là một bộ phận thuộc hệ thống an toàn trên ô tô, được các nhà sản xuất không ngừng đầu tư phát triển. Trong một chiếc xe sẽ có nhiều loại phanh khác nhau nhằm đảm bảo sự an toàn khi di chuyển, một trong số đó là phanh tang trống. Phanh giúp người điều khiển xe kiểm soát được tốc độ di chuyển, dừng xe kịp thời trong những trường hợp cần thiết.

Hệ thống phanh này chủ yếu nằm ở trục sau bánh xe. Chúng được thiết kế theo dạng hộp kín, có cấu tạo và nguyên lý hoạt động không quá phức tạp. So với nhiều loại phanh phổ biến hiện nay, loại phanh này tạo ra lực phanh tốt cùng chi phí sản xuất thấp hơn. Vì lý do đó, đây là loại phanh được sử dụng khá nhiều trên các loại phương tiện giao thông, đặc biệt là xe thương mại như xe khách, xe du lịch và cả xe máy.

Phanh tang trống giúp kiểm soát tốc độ di chuyển của xe

Cấu tạo phanh tang trống ô tô

Hệ thống phanh này được cấu tạo với các thành phần chính, bao gồm: trống phanh, xi lanh phanh, guốc phanh, lò xo vị hồi, piston, cuppen. Vai trò của từng bộ phận như sau:

• Trống phanh là một hộp rỗng bên ngoài, gắn với trục bánh xe và quay theo bánh xe. Bộ phận này tạo ra một bề mặt ma sát để làm chậm hoặc dừng bánh xe khi má phanh được ép vào.
• Xi lanh phanh tạo nên không gian để chứa các thành phần như piston, cuppen, dầu. Hoạt động của xi lanh cũng khá quan trọng. Nếu bộ phận này bị lỗi hoặc hư hỏng có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động tổng thể của cả hệ thống phanh tang trống.
• Piston phanh hoạt động nhờ vào áp suất dầu. Khi có áp suất dầu, piston sẽ bị đẩy ra, phần guốc phanh sẽ được ép vào trống phanh. Quá trình đó giúp xe giảm tốc độ hoặc dừng lại hẳn.
• Guốc phanh được đặt trực tiếp trên bề mặt của trống phanh. Đây là bộ phận tạo nên ma sát với trống phanh.
• Lò xo hồi vị có nhiệm vụ đưa piston trở về vị trí ban đầu khi áp suất dầu giảm.
• Cuppen giúp cho xi lanh được kín, tránh tình trạng rò rỉ dầu và không khí.

Ngoài những bộ phận trên, trong phanh tang trống còn một số thành phần khác có nhiệm vụ làm bệ đỡ hay truyền lực như: tấm lót, thanh chống, dây cáp,…

Cấu tạo chi tiết của phanh tang trống

Nguyên lý hoạt động phanh tang trống 

Cách thức hoạt động của loại phanh này cũng khá đơn giản. Về cơ bản, phanh tang trống tạo ra lực làm cho bánh xe chậm hoặc ngừng quay.

Cụ thể, khi người sử dụng nhấn vào phanh, lực tác động sẽ được khuếch đại bởi bộ trợ lực phanh. Bộ phận xi lanh sẽ chuyển đổi lực này thành áp suất  thủy lực (còn gọi là áp suất dầu). Áp suất dầu tác động lên piston đồng thời giúp bộ phận này tạo ra áp lực lên guốc phanh. Guốc phanh sẽ tạo nên ma sát bề mặt với phần bên trong trống phanh. Vì trống phanh quay cùng với bánh xe nên sẽ làm cho bánh xe chậm dần và dừng lại.

Ưu, nhược điểm của phanh tang trống ô tô

Phanh tang trống là một bộ phận đảm bảo tính an toàn của xe. Vậy ưu, nhược điểm của hệ thống phanh này là gì?

Ưu điểm của phanh tang trống

• So với phanh đĩa có đường kính tương đương, phanh tang trống tạo nên lực phanh nhiều hơn. Ngoài ra, phanh không gây nên tình trạng trượt, lết nguy hiểm cho người điều khiển phương tiện, một hiện tượng dễ gặp ở phanh đĩa khi phanh gấp.
• Thiết kế dạng hộp nguyên khối giúp bảo vệ các thành phần bên trong khỏi sự tác động từ môi trường như bùn đất, nước, bụi bẩn…
• Chiều dày guốc phanh dày hơn chiều dày của má phanh đĩa, vì vậy người dùng sẽ ít tốn chi phí bảo dưỡng.
• Chi phí sản xuất thấp và có thể tái sản xuất.

Nhược điểm của phanh tang trống

• Thiết kế dạng hộp kín nên cơ chế tản nhiệt, thoát nhiệt kém, nhiệt độ phanh tăng lên nhanh chóng, có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động của các thành phần bên trong tang trống.
• Do thời gian giảm tốc chậm nên trong trường hợp người dùng phanh gấp hoặc đổ đèo, loại phanh này hoạt động kém hơn phanh đĩa.
• Trọng lượng phanh nặng hơn so với phanh đĩa, có thể gây ảnh hưởng đến tải trọng xe.

Phanh tang trống có chi phí sản xuất thấp

Các loại phanh tang trống

Phanh được phân loại dựa trên mục đích cũng như đặc điểm mà guốc dẫn và kéo tạo ra. Dưới đây là bốn loại phanh trống thường được sử dụng.

Phanh hai guốc dẫn

Loại phanh này sẽ có hai guốc dẫn và xi lanh hai bánh. Với cấu tạo như vậy, phanh tạo nên lực phanh mạnh mẽ và vượt trội. Vì vậy, loại phanh hai guốc dẫn thường được trang bị trên các loại xe tải nhỏ đến trung bình.

Loại phanh tang trống dẫn và kéo

Loại phanh này có thiết kế xi lanh và neo cố định, tạo nên lực phanh ổn định ngay cả khi xe chạy tiến hoặc lùi. Phanh dẫn và kéo thường được sử dụng trên các dòng xe du lịch.

Loại phanh một trợ động

Cấu trúc của loại phanh này bao gồm một trợ động, xi lanh điều chỉnh và xi lanh bánh xe cố định.

Loại phanh hai trợ động

Loại phanh này có cấu tạo tương tự như phanh một trợ động nhưng bao gồm hai trợ động. Phanh hai trợ động tạo nên lực phanh rất lớn vì vậy thường được sử dụng làm phanh trung tâm xe tải, phanh xe nâng hàng, phanh tay xe du lịch.

So sánh phanh tang trống và phanh đĩa, loại nào tốt hơn?

Bên cạnh phanh tang trống, phanh đĩa cũng là một trong những loại phanh được ứng dụng phổ biến trên xe ô tô. Vậy giữa hai loại phanh này, loại nào tốt hơn? Cùng tìm hiểu qua bảng so sánh hai loại phanh sau đây.

	Phanh tang trống	Phanh đĩa
Cấu tạo, thiết kế	– Phức tạp hơn – Phanh được thiết kế theo dạng hộp kín, bên trong là các bộ phận như piston, xi lanh bánh xe,… – Dạng hộp kín giúp bảo vệ các bộ phận khỏi các tác nhân từ môi trường như bụi, nước mưa, bùn đất… nên ít phải vệ sinh, bảo dưỡng hơn. – Trọng lượng nặng	– Đơn giản hơn – Phanh được thiết kế với ba bộ phận chính gồm đĩa phanh, má phanh và cùm phanh – Thiết kế hở, dễ bị bám bụi đất nên cần phải vệ sinh, bảo dưỡng thường xuyên hơn. – Trọng lượng nhẹ hơn
Hiệu quả lực phanh	Hiệu quả phanh thấp hơn so với phanh đĩa, đặc biệt khi phanh gấp hoặc đổ đèo.	Phanh hoạt động tốt hơn, ngay cả trong điều kiện môi trường khô và ướt.
Chi phí sản xuất, bảo dưỡng	– Chi phí sản xuất – Ít phải bảo dưỡng hơn nên mất ít chi phí hơn.	– Chi phí sản xuất cao hơn – Bảo dưỡng thường xuyên hơn nên tốn nhiều chi phí hơn.

Có thể thấy, phanh đĩa mang đến hiệu suất lực phanh tốt hơn, trọng lượng nhẹ hơn. Hiện nay, các dòng xe Toyota như Toyota Vios, Toyota Camry, Toyota Fortuner,… đều được trang bị hệ thống phanh tang đĩa cho cả hai bánh trước và sau, có thể là loại đĩa đặc, đĩa thông gió hoặc đĩa tản nhiệt tùy từng dòng xe.

Phanh tang trống và phanh đĩa loại nào tốt hơn?

Phanh tang trống là một bộ phận quan trọng đảm bảo tính an toàn cho xe. Chính vì vậy, việc hiểu rõ cấu tạo, hoạt động của loại phanh này sẽ giúp cho chủ phương tiện chủ động hơn trong việc kiểm tra, bảo dưỡng, đảm bảo bộ phận luôn hoạt động tốt.

Đối với người dùng xe hãng Toyota có thể chủ động đăng ký dịch vụ bảo dưỡng định kỳ, giúp kiểm tra tình trạng hoạt động của hệ thống phanh nói riêng và các bộ phận khác nói chung. Ngoài ra, quý khách hàng có thể đăng ký lái thử để trải nghiệm hiệu quả cũng như những ưu điểm vượt trội của hệ thống an toàn trên xe Toyota.